Yakın gelecekte uçakların atmosferdeki karbonla çalışan yakıtlarla havalanması, artık bilimkurgu değil, bilimsel bir gerçekliğe dönüşmeye hazırlanıyor. Üçüncü nesil sürdürülebilir havacılık yakıtı olarak adlandırılan e-yakıtlar, bu dönüşümün merkezinde yer alıyor.

Elektrikten üretilen sıvı yakıtlar, yani e-yakıtlar; atmosferdeki veya endüstriyel kaynaklardan elde edilen karbondioksitin hidrojenle birleştirilmesiyle elde ediliyor. Bu işlem sonunda sentetik hidrokarbon bileşikleri oluşturuluyor ve rafine edilerek jet yakıtına dönüştürülebiliyor.

Bu yeni nesil yakıt türünün çevresel avantajı oldukça dikkat çekici. Yenilenebilir enerjiyle üretildiğinde, e-yakıtlar neredeyse net sıfır karbon salımı sağlıyor. Ayrıca, biyolojik bazlı sürdürülebilir havacılık yakıtlarının aksine, tarım arazisi kullanımı, hammadde sınırlaması ya da gıda üretimine etkisi gibi sorunlar da barındırmıyor.

Ancak bu teknolojinin önündeki en büyük engel maliyet. Geleneksel jet yakıtının tonu yaklaşık 830 dolar iken, biyolojik bazlı sürdürülebilir yakıtın tonu 2.365 dolar, e-yakıtın tonu ise 8.720 dolar civarında. Bu fark, havacılık sektörünün bu dönüşümü tam anlamıyla benimsemesinin önünde önemli bir bariyer oluşturuyor.

Aether Fuels CEO’su Conor Madigan, e-yakıt üretim sürecinin bilimsel olarak karmaşık olmadığını ama ekonomik olarak verimli hale getirilmesinin büyük yatırım ve uyumlu politikalar gerektirdiğini belirtiyor. Atmosferden CO2 yakalamanın oldukça fazla enerji gerektirdiğini ifade eden Madigan, bu işlemin doğrudan maliyet etkisinin sınırlı olduğunu ancak verimliliğin düştüğünü vurguluyor.

Sustainable Aviation CEO’su Duncan McCourt ise çözümün yalnızca teknolojik değil, aynı zamanda siyasi bir iradeyle mümkün olabileceğini belirtiyor. Hükümet destekleri, teşvik mekanizmaları ve büyük ölçekli yatırımlar olmadan, bu teknolojilerin ticarileşmesinin zor olduğunu söylüyor.

Bazı havayolu şirketleri alternatif yakıtlarla test uçuşları gerçekleştirmiş durumda. Virgin Atlantic, 2023 yılında Londra’dan New York’a giden bir uçağını yemeklik yağ bazlı yakıtla uçurmuştu. United Airlines, Emirates ve British Airways gibi firmalar da sürdürülebilir yakıtları kullanmaya başladı.

E-yakıtlar, yüksek maliyetlerine rağmen çevresel etkileri ve uzun vadeli sürdürülebilirlik açısından havacılık sektöründe çığır açabilecek potansiyele sahip. Gerekli altyapı ve politik destek sağlandığında, "havadan yakıt" devrimi gökyüzünde yeni bir çağ başlatabilir.