Gıda güvenliği açısından son yıllarda dikkat çeken konulardan biri olan pestisit kalıntıları, meyve ve sebzeler aracılığıyla sofralarımıza kadar ulaşıyor. Tarımda zararlı organizmalarla mücadele amacıyla kullanılan bu kimyasallar, bilinçsiz veya yoğun kullanıldığında insan sağlığı üzerinde ciddi etkiler oluşturabiliyor. Peki, meyve ve sebzelerdeki pestisitlerden korunmak mümkün mü?

Pestisit kalıntıları, en çok yüzeyde birikirken, doğru yıkama teknikleriyle bu kalıntıların büyük bir bölümü temizlenebiliyor. Ankara Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü’nden Prof. Dr. Nevzat Artık ve İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Aytaç Karadağ, pestisitten korunmanın yollarını anlattı.

Doğru yıkama çok önemli:
Uzmanlara göre, meyve ve sebzeleri sadece musluk suyuyla yıkamak yeterli değil. Ön yıkamanın ardından, karbonatlı su ya da sirkeli su gibi yöntemlerle temizlik yapılmalı. Özellikle karbonatlı su, kimyasal kalıntıların giderilmesinde daha etkili bulunuyor. Sirkeli yıkama ise kimyasalları aktif hale getirebileceği için tek başına kullanılmamalı.

Kabukları soymak etkili bir önlem:
Domates, salatalık gibi ürünlerin kabuklarını soymak, pestisit kalıntılarını büyük ölçüde azaltabiliyor. Ispanak gibi yapraklı sebzeler ise 30 dakika bikarbonatlı suda bekletilmeli ve ardından durulanmalı.

En riskli ürünler listesi:
Araştırmalara göre pestisit kalıntısı en fazla bulunan ürünler arasında çilek, ıspanak, üzüm, elma, şeftali, kiraz, sivri biber ve kapya biber öne çıkıyor. Buna karşılık avokado, mısır, ananas, soğan, bezelye ve kivi gibi ürünler daha düşük pestisit riski taşıyor.

Pestisitlerin sağlık üzerindeki etkileri:
Kısa vadede mide bulantısı, cilt tahrişi ve solunum problemleri oluşturabilen bu kimyasallar, uzun vadede kanser, nörolojik hastalıklar, hormon bozuklukları ve doğurganlık sorunlarına yol açabiliyor. Özellikle hamileler ve çocuklar için risk çok daha yüksek.

Organik ürünler güvenli mi?
Organik tarımda pestisit kullanımı yok denecek kadar az. Ancak ürün alırken sertifika kontrolü yapılması gerektiği hatırlatılıyor.

Tüketiciler ne yapmalı?
Uzmanlar, “kirli” olarak listelenen ürünlerden tamamen kaçınmak yerine, bu listeyi alışveriş alışkanlıklarını yönlendirecek bir rehber olarak kullanmanın daha sağlıklı olacağını belirtiyor. Pestisit içeriği yüksek meyveleri dikkatle yıkamak ve organik versiyonlarını tercih etmek, en pratik çözümler arasında.