İyot eksikliği, hem gebelik sürecinde hem de çocukların gelişiminde önemli sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mehmet Çelik, özellikle gebelerde düşük ve bebek kayıplarının, çocuklarda ise gelişim ve zeka geriliğinin en yaygın nedenlerinden birinin iyot eksikliği olduğunu vurguladı.
1-7 Haziran İyot Yetersizliği Hastalıklarının Önlenmesi Haftası kapsamında açıklamalarda bulunan Doç. Dr. Çelik, iyotun insan sağlığı için hayati bir mikro besin olduğunu belirtti. Çelik, “İyot eksikliği, özellikle çocuklarda büyüme ve zeka gelişimini olumsuz etkilerken, gebelerde de düşük riskini artırabiliyor. Dünyada önlenebilir zeka geriliğinin en sık nedeni iyot eksikliğidir” ifadelerini kullandı.
İyot, vücutta çoğunlukla mide ve bağırsak yoluyla emiliyor. Ancak gebelik ve emzirme gibi özel dönemlerde, yalnızca besinlerle alınan iyot miktarı yeterli olmayabiliyor. Bu durumlarda uzman kontrolünde iyot takviyesi yapılması gerekebiliyor. Çelik, Dünya Sağlık Örgütü ve Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği’nin gebelikte ve emzirme döneminde iyot desteğini önerdiğini ancak bu takviyelerin mutlaka hekim gözetiminde alınması gerektiğini hatırlattı.
Türkiye’de geçmişte yapılan çalışmalarda guatr oranının oldukça yüksek olduğunu aktaran Çelik, 2000’li yılların başında başlatılan sofra tuzuna iyot eklenmesi uygulamasının toplum sağlığı üzerinde olumlu etkiler yarattığını söyledi. İyot eksikliği nedeniyle oluşan guatr vakalarının bu uygulama sayesinde büyük oranda azaldığına dikkat çekti.
Ancak iyotun fazlasının da zararlı olduğunun altını çizen Çelik, “İyot, hekim önerisi dışında kullanılmamalıdır. Fazla iyot da tiroit bezi üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir. İyot, iki ucu keskin bir bıçak gibidir” dedi.
Çelik ayrıca iyot bakımından zengin gıdalar arasında deniz ürünleri, süt ve süt ürünleri, balık, tavuk ve yumurtanın yer aldığını belirterek, bu besinlerin dengeli şekilde tüketilmesini önerdi.
