Uzm. Dr. Ali Coşkun’dan Kahverengi Kokarca Böceği Uyarısı

Uzm. Dr. Ali Coşkun, kahverengi kokarca böceği (Halyomorpha halys) konusunda önemli açıklamalarda bulundu. Çin, Japonya, Kore Yarımadası ve Tayvan’a özgü bu böceğin, Avrupa ve Amerika’da ciddi tarımsal zararlara neden olduğunu belirten Coşkun, Türkiye’de özellikle fındık üretiminde risk oluşturduğunu vurguladı.

Kahverengi Kokarca Böceğinin Özellikleri Ve Yayılımı

Kahverengi kokarca böceği, boy ve eni birbirine eşit, yaklaşık 2 cm büyüklüğünde, koyu kahverengi ile krem beyazı karışımı renkte bir böcek türüdür. İlk kez 1998’de ABD Pensilvanya’da görülen bu tür, kısa süre içinde yayılmıştır. Türkiye’de ise ilk olarak 2017 yılında İstanbul’da tespit edilmiş, ardından Artvin, Rize, Trabzon, Giresun, Samsun ve Sakarya’da görülmüştür.

Tarımsal Ve Ekonomik Zararı

BMSB, elma, şeftali, kiraz, yeşil fasulye, soya fasulyesi, armut ve özellikle fındık gibi birçok tarım ürününe ciddi zarar verir. ABD’de yalnızca 2010 yılında 40 milyon dolarlık zarar oluşmuştur. Türkiye’de 2017’de 200 milyon, 2019’da ise yaklaşık 500 milyon dolarlık zarara yol açmıştır. Coşkun, önlem alınmazsa fındıkta verim ve kalitenin %50 düşebileceğini ifade etti.

Evlerde Oluşan Sorunlar Ve Önlemler

Kahverengi kokarca böcekleri evlerde üremez ancak sonbaharda iç mekanlara girerek kalabalık gruplar oluşturabilir. Bu böcekler insanları ısırmaz ancak temas edildiğinde keskin ve hoş olmayan bir koku yayar. Evlerde kontrol için:

Çatlak ve yarıkların kapatılması
Vinil cephelerde ek kalafat uygulaması
Priz, anahtar kutuları gibi açıklıkların mühürlenmesi
Böceklerin süpürülmesi, vakumlanması veya ışık tuzaklarıyla yakalanması önerilmektedir.

Doğal Düşmanlar Ve Biyolojik Mücadele

Michigan Eyalet Üniversitesi’nden alınan örneklerde, samuray yaban arısı (Trissolcus japonicus) ve tekerlek böceği (Arilus cristatus) gibi türlerin BMSB’yi kontrol etmede etkili olduğu tespit edilmiştir. Coşkun, bu biyolojik mücadele yöntemlerinin bölgemizde uygulanması gerektiğini söyledi.

İnsan Sağlığına Etkileri

Kahverengi kokarca böceğinin salgıladığı kimyasallar toksik ve alerjik olabilir. Temas halinde cilt tahrişi, göz iltihabı ve nadiren daha ciddi alerjik reaksiyonlar görülebilir. Böcek ezilmemeli, çıplak elle tutulmamalıdır. Temas durumunda sabunlu suyla yıkanmalı ve gerekirse doktora başvurulmalıdır.

Önümüzdeki Yıl İçin Uyarı Ve Öneriler

Coşkun, önümüzdeki yılın mahsül koruma programlarının şimdiden tasarlanması gerektiğini vurguladı. Özellikle Ordu ve Giresun’da devlet kurumları, belediyeler, ziraat odaları ve çiftçiler iş birliği yaparak böceğe karşı kalıcı çözüm üretmelidir. Ayrıca lavanta, fesleğen, defne, tarçın gibi kokularla böceklerin uzaklaştırılması için araştırmaların artırılması önerilmektedir.