Ordu, Karadeniz Bölgesi'nde hem boşanma sayılarında hem de intihar vakalarında birinci sırada. Psikolojik Danışman Alihan Çelik ile bu durumu konuştuk.
ORDU’DA SOSYAL VE PSİKOLOJİK ÇÖKÜŞ MÜ? İŞTE GERÇEKLER
Psikolojik Danışman Alihan Çelik şu değerlendirmeleri yaptı. İşte o röportaj:
Soru: Ordu’da hem boşanma sayılarında hem de intihar vakalarında artış var. Bu durumu değerlendirir misiniz?
Çelik: Son zamanlarda toplumumuzda çok daha sık karşılaştığımız boşanma ve intihar vakalarını, hem ruh sağlığı hem de diğer faktörler açısından değerlendirmek istiyorum. İlk olarak boşanma sürecini ele alalım. Çiftlerin, evliliklerini ortak kararla ya da mahkeme süreci sonucunda yasal olarak sona erdirmesi boşanma sürecidir. Evlilik, iki taraf açısından sürdürülebilir olmadığında ve birbirlerine ruhsal-fiziksel açıdan iyi gelmediklerinde boşanma kaçınılmaz hale gelir. Ülkemizdeki istatistik kurumlarının verilerine göre, 2024 yılı içerisinde boşanma oranı bir önceki yıla göre %15 artış göstermiştir. Bu oldukça ciddi bir artıştır.
BİZ DİLİ YERİNİ BEN DİLİNE BIRAKMAMALI…
Soru: Boşanmaya sebep olan durumlar nelerdir?
Boşanmanın birçok sebebi olabilir. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:
Bireylerin birbirlerini yeterince tanımadan, sadece duygusal yoğunluklarıyla hareket etmeleri (Duygusal yoğunluk zamanla değişebilir, bu da başlangıçta göze batmayan davranışların zamanla rahatsız edici hale gelmesine yol açabilir.)
Saygı ve sevginin azalması
Empati eksikliği
"Biz" dilinin yerini "sen" ya da "ben" diline bırakması
Maddi yetersizlikler
Cinsel sorunlar
İlgi kaybı ve değersizlik hissiyatının artması
Eşlerin beklentilerinin karşılanamaması
Güven kaybı (üçüncü kişilerin ilişkiye dahil olması, aldatma)
Şiddetli geçimsizlik (fiziksel veya duygusal)
İletişim eksikliği
İlişkinin monotonlaşması
Soru: Son yıllarda boşanma oranlarının artış göstermesinin sebepleri nelerdir?
Çelik: Az önce saydığımız sebeplerin çoğu bu soruya da yanıt olabilir. Ancak ek olarak şu faktörlerden bahsedebiliriz:
- Evlilikten beklentilerin değişmesi
Toplumdaki kadın-erkek rollerinin değişimi ve kadının iş hayatına daha fazla katılımı (Kadınların ekonomik olarak bağımsızlaşması, mutsuz evliliklerde mecburiyet duygusunu azaltıyor.)
Maddi geçim sıkıntıları
Sosyal medyanın ilişkilere olumsuz etkisi
Çiftlerin ailelerinin, geçmiş dönemlere göre daha destekleyici olmaları
Bu örnekler, yalnızca psikolojik faktörlerin değil, çevresel ve toplumsal faktörlerin de boşanma sürecinde etkili olduğunu göstermektedir.
BİREYİN ÇEVRESİNE VERDİĞİ SİNYALLER İYİ İRDELENMELİ…
Soru: İntihar vakalarının artmasının sebepleri nelerdir?
Çelik: İntihar vakaları da boşanma süreçleri gibi son dönemlerde artış gösteren ciddi bir durumdur. İntihar düşüncesi ya da girişimi, bireyin yaşama dürtüsüne karşı gelişen bir tepki olarak ortaya çıkar. Psikolojik etkenlerden bağımsız düşünülemez. Depresif bozukluklar, intihar düşüncesinin en önemli sebeplerindendir.
Soru: Bir insan neden intihar kararı alır?
Çelik: Bireylerin kendine zarar verme düşüncelerinin bazı sebepleri şunlardır:
- Majör depresyon
Yoğun anksiyete
Kişilik ve davranış bozuklukları
Maddi kaygılar
İşsizlik
Umutsuzluk, çaresizlik
Toplumsal faktörler
Travmatik yaşantılar (ölüm, şiddet vb.)
Geride kalanlardan öç alma isteği
İlgi çekme veya kendini/çevresini cezalandırma isteği (Bu tip intihar girişimlerinde ölümcül sonuçlar daha az görülür.)
Yalnızlık ve sosyal destek eksikliği
Varoluşsal sorgulamalar
Boşanma sonrası depresyon süreçleri
Soru: Bu tür vakalarda kritik anlar var mıdır?
Çelik: İntihar kararı alan bireylerde aniden bir rahatlama ve iyileşme gözlemlenebilir. Ancak bu, gerçek bir iyileşmeden ziyade karar vermenin getirdiği geçici bir duygu durum değişikliğidir. Bu süreçte birey, çevresine vedalaşma veya helalleşme gibi sinyaller gönderebilir. Bu yüzden böyle durumlarda çevresindekiler daha dikkatli olmalı ve bireye daha kapsamlı bir yaklaşım sergilemelidir.
Alkol ve madde bağımlılığı, sosyal destek eksikliği ve ani maddi durum değişiklikleri de intihar riskini artırmaktadır. İntihar girişim isteği veya girişim davranışı fark edildiğinde mutlaka uzmanlardan yardım alınmalıdır.
Psikoterapi ile birlikte ilaç tedavisi, intihar düşüncesinin altında yatan sebeplerin araştırılması ve çözümler üretilmesi açısından önemli bir tedavi yöntemidir.
Soru: Son olarak neler eklemek istersiniz?
Çelik: Hem boşanma sürecinde hem de intihar düşüncesinde (veya davranışında) psikoterapinin olumlu etkilerini gözlemlemekteyiz. Unutmayalım ki bizler sosyal varlıklarız. Hayatın inişleri de çıkışları da doğal ve insani süreçlerdir. Duygusal dalgalanmalarımız da bizler kadar gerçektir. Bu yüzden profesyonel destek almaktan çekinmemeliyiz.
